Έκδοση για κινητά τηλέφωνα

Τρίτη 16 Οκτωβρίου 2007

Περί μπουγάτσας και σουβλακίων

Ένα μικρό Brake ρε παιδιά είπα να κάνω μακρία από τα προβλήματά μου μιας και δεν έχουν τελειωμό με τα λαμ***α που έχω μπλέξει. Έτσι είπα να θίξω ένα μεγάλο θέμα που τρώει τους βόρειους με τους νότιους. Επειδή μου έχουν σπάσει τα νεύρα με τους από κάτω μεριά να μου λένε με τα άπταιστα… χωριάτικά τους… (που έχουν μαζευτεί όλοι εκεί κάτω και μας το παίζουν πρωτευουσιάνοι) την διαφορά μεταξύ καλαμάκι και σουβλάκι και να μας λένε ότι η μπουγάτσα είναι γλυκό. Θα πάρω στα χέρια μου το μεγαλύτερο όπλο που δεν μπορεί να το νικήσει κανείς και να μου πει κουβέντα για τις ερμηνείες των λέξεων.

Θα προτιμήσω το Μικρό Ελληνικό Λεξικό του Τεγόπουλου-Φυτράκη μιας και είναι το μόνο που εμπιστεύομαι εδώ και χρόνια από τότε που πήγαινα δημοτικό και θα μείνω μακριά από κάτι Μπαμπινιώτηδες που προσπαθούν να εξηχρονιστούν καταστρέφοντας τις ερμηνείες των λέξεων αλλά και τις ρίζες των ανθρώπων για να μείνουν… ενημερωμένοι. Μπορεί να μην ήμουν ποτέ Μπαοκτζής αλλά ποτέ δεν θα τον έλεγα Βούλγαρο… αυτά για την Ιστορία κύριε Μπαμπινιώτη.
Και αρχίζω με όλες τις ερμηνείες των λέξεων που η βασική λέξη που τις περιγράφει είναι η λέξη έδεσμα.
Μπουγάτσα = είδος γλυκίσματος από φύλα ζύμης και κρέμα
Είναι ίσως η μόνη διαφωνία μου με τον Τ./Φ. (Τεγόπουλου-Φυτράκη εννοώ και όχι τυφεκιοφόρο) μιας και δε μιλάμε απλά για κάποιο γλύκισμα αλλά για ένα έδεσμα από φύλα ζύμης και το περιεχόμενο να ποικίλει. Δυστυχώς όμως εκεί κάτω στην Αθήνα προτιμάτε την σφολιάτα και μετά ονομάζετε την κρεμόπιτα μπουγάτσα και όταν σας ζητάμε μπουγάτσα με τυρί μας δίνετε τυρόπιτα.
Η καταγωγή της μπουγάτσας προέρχεται μάλλον από την Κωνσταντινούπολη αλλά η πραγματική άνθηση αυτού του εδέσματος έγινε στις Σέρρες. Στις Σέρρες λοιπόν θα βρούμε την μπουγάτσα με 4 δυνατές γεμίσεις. Κρέμα, Τυρί, Σπανάκι, Κιμάς. Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε εδώ και εδώ. Πιστεύω ο πρώτος σύνδεσμος καλύπτει απόλυτα τον όρο της μπουγάτσας και την ποιοτική διαφορά μεταξύ Σερραϊκής μπουγάτσας και Αθηναϊκής μπουγάτσας.
Σάντουιτς = πρόχειρο έδεσμα από δυο λεπτές φέτες ψωμί με τυρί, σαλάμι η ζαμπόν μεταξύ τους
Όπως βλέπουμε μάλλον η ερμηνεία της λέξης έρχεται αντίθετη και με μας τους Σαλονικιούς που ονομάζουμε οποιοδήποτε έδεσμα ενός υλικού που περικλείει μέσα άλλα υλικά ως σάντουιτς αλλά και τους Αθηναίους που ονομάζουν οποιοδήποτε έδεσμα ψωμιού που περικλείει άλλα υλικά. Με μια ελεύθερη δικιά μου ερμηνεία μάλλον θα το έλεγα ένα μη ψημένο τοστ ότι είναι το σάντουιτς σύμφωνα πάντα με το λεξικό. Το σάντουιτς όμως είναι ξένη λέξη. Για να πάμε λοιπόν να δούμε τι λέει το Wiktionary.
Sandwich (plural sandwiches) =
1. A snack formed of various ingredients between two slices of bread
2. Any combination formed by layering material of one type between two layers of material of another type
Όπως βλέπουμε η ερμηνεία του αγγλικού όρου Sandwich μάλλον καλύπτει τους πάντες μιας και ενώ λέει στην πρώτη ερμηνεία ότι είναι το Αθηναϊκό σάντουιτς με ψωμί στην δεύτερη ερμηνεία του ουσιαστικά δίνει την συνωνυμία με γενικά 2 στοιχεία του ίδιου είδους που περικλείουν άλλο στοιχειό/α άλλου είδους. Με άλλα λόγια ακόμα και η μπουγάτσα ή η τυρόπιτα είναι sandwiches. Οι Αθηναίοι όμως παραβλέπουν την δεύτερη ερμηνεία και θέλουν να επιμένουν στην πρώτη (εθελοτυφλούν με άλλα λόγια)…
Αφήνοντας όμως για λίγο τα εδέσματα πολλών επιπέδων (layers) πάμε σε μερικά πιο απλοϊκά εδέσματα.
Σούβλα = ο οβελός της ψησταριάς
Σουβλάκι = μικρή σούβλα
Σουβλάκια = μικρά κομμάτια κρέας ψημένα σε σούβλα
Καλαμάκι = μικρό καλάμι ; πλαστικό σωληνάκι για να ρουφά κανείς υγρό από μπουκάλι
Καλάμι = το φυτό κάλαμος ; ξερό κομμάτι από το φυτό αυτό ; το στέλεχος του σταχιού
Και ρωτάω βλέπει κανείς την λέξη έδεσμα πουθενά στις λέξεις σουβλάκι ή σούβλα. Δείτε απλά την λέξη ετοιμολογικά και βγαίνει η ερμηνεία της λέξης. Εσείς εκεί κάτω πως μετατρέψατε το σουβλάκι σε έδεσμα δεν ξέρω. Ούτε όμως βλέπω καθόλου στην ερμηνεία της λέξης Καλαμάκι την λέξη σουβλάκι, κρέας κλπ. Γιατί αν θέλαμε να μιλάμε πραγματικά απλοϊκά δε θα λέγαμε καλαμάκι αλλά ξυλάκι η πιο συγκεκριμένα σούβλα από ξυλάκι. Όχι καλαμάκι σαν την καλαμιά στον κάμπο…
Για το τέλος άφησα τα αγαπημένα μου τυριά.
Τυρί = τροφικό παρασκεύασμα από την πήξη του γάλακτος
Κασέρι = είδος σκληρού τυριού
Φέτα = λεπτό και πλατύ κομμάτι από φαγώσιμο είδος ; είδος λευκού μαλακού τυριού
Στην αναζήτησή μου να βρω για λευκά και άσπρα τυριά στο λεξικό δυστυχώς δεν βρήκα τίποτα. Αυτό λοιπόν που δεν μπορώ να καταλάβω είναι γιατί εσείς εκεί κάτω ζητάτε το κασέρι σαν κίτρινο τυρί. Υπάρχουν ένα σωρό κίτρινα τυριά όπως το κεφαλοτύρι, το κασέρι (που προτιμάμε εμείς εδώ πάνω), το ροκφόρ, το γκούντα. Όλα Κίτρινα είναι. Αν σας δίνανε κάτι διαφορετικό αλλά κίτρινο πάλι από αυτό που τρώγατε τι θα λέγατε. Δεν είναι κίτρινο αυτό;
Στην περίπτωση της φέτας βέβαια μιας και ουσιαστικά μιλάμε για ένα Registered Trademark ελληνικού προϊόντος δεν σηκώνω κουβέντα. Είναι ίσως όμως το μόνο τυρί που ποιοτικά μπορώ να ακούσω να το λένε λευκό τυρί στην χώρα μας μιας και είναι υπερβολικά δύσκολο να εννοηθεί κάτι άλλο ενώ με το φέτα μπορεί να μπερδευτούν και να σας δώσουν και φέτα…ψωμί. Αν είστε όμως στο εξωτερικό να επιμείνετε στην ονομασία φέτα μιας και μπορεί να σας δώσουν… ότι να ‘ναι αν τους πείτε white cheese.
Τελειώνοντας θεωρώ αδιανόητο κάποιους εκεί κάτω να κοροϊδεύουν και να λένε εμάς να μάθουμε να μιλάμε ελληνικά ενώ στην ουσία οι ίδιοι την έχουν κατακρεουργήσει την ελληνική γλώσσα όπως φαίνετε και παραπάνω με την μικρή έρευνα που έκανα.
Κι αν μας κοροϊδεύουν για τα «σε» και τα «με» που λέμε ώρες ώρες και ίσως σε μερικούς από επαρχία μεριά κυρίως η τα κολλημένα ΜΠΑΟΚΙΑ από την άλλη έτσι όπως τα έχει περιγράψει ο αχτύπητος Λαζόπουλος με τα παχιά «ΛΛΛ» είναι γιατί δεν έχουν αίσθηση του χιούμορ και δεν μπορούν να καταλάβουν ότι άλλο να λες «Πλακά μου κάνεις» και άλλο Πλλλλλάκα με κάνεις» και μου φαίνετε παράξενο να μιλάω σε μερικούς από εσάς εκεί κάτω και να μου λέτε «Πάντως δεν το έχεις αυτό το παχύ λ που έχουν εκεί πάνω». Έχετε έρθει να δείτε την προφορά της πλειοψηφίας των ανθρώπων εδώ και γενικά τον τρόπο ζωής και πόσο πιο ανοιχτοί είμαστε εδω πάνω; Εγώ αν το λέω το λέω γιατί έτσι γουστάρω, γιατί μου ακούγεται πιο όμορφα στον χαβαλέ να πω τα σε και τα με μου γιατί γουστάρω αιτιατική να ουμ και μερικές φορές να πω και κάνα παχύ λλλ.
Κι αν δεν γουσταρίζετε εσείς και νομίζετε ότι ξέρετε καλύτερα ελληνικά από μας πιείτε καμιά Βιταμίνη ΣΟΥ μήπως ηρεμήσετε…
Αι βε, ΑΙ ΒΕΕΕΕΕΕΕΕΕΕ (όχι δε βελάζω… το βε είναι σερραϊκό)

3 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

ΤΟ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΧΩΡΙΚΟΣ ΕΙΝΑΙ ΤΙΜΗ ΤΟΥ.ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΟΜΩΣ ΜΑΖΕΥΤΗΚΑΝ ΟΛΟΙ ΟΙ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΧΩΡΙΑΤΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΟΔΥΘΟΥΝ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΙΑΝΟΥΣ!ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΓΟΝΟΙ ΤΟΥΣ ΕΛΕΓΑΝ ΤΗ ΛΕΜΟΝΑΔΑ ΛΕΜΟΝΙΤΑ(ΚΑΤΑ ΤΟ ΜΠΑΝΑΝΑ ΤΣΙΚΙΤΑ;)ΕΤΡΕΦΑΝ ΕΑΥΤΟΥΣ ΜΕ ΚΑΛΑΜΑΚΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΛΗ ΚΑΙ ΜΕ ΠΙΤΟΕΙΔΗ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΝΤΑ ΚΡΕΜΑ ΠΟΥ ΟΝΟΜΑΖΑΝ ΜΠΟΥΓΑΤΣΑ!!!ΜΠΟΥΓΑΤΣΑ ΚΑΦΡΟΙ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΛΕΓΕΤΑΙ ΤΟ ΣΚΕΥΑΣΜΑ ΜΕ ΤΑ ΛΕΠΤΑ ΕΠΕΛΛΗΛΑ ΛΑΔΕΡΑ ΦΥΛΛΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΑΥΤΗΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΦΕΤΑ,ΣΠΑΝΑΚΙ,ΚΡΕΜΑ,ΚΥΜΑΣ,ΠΡΑΣΟ Ή ΟΤΙ ΕΥΧΕΡΙΣΤΕΙ ΑΥΤΟΝ ΠΟΥ ΤΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΖΕΙ.ΛΕΜΟΝΙΤΑ ΠΑΛΙ ΕΙΝΑΙ ΛΕΞΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΥΠΑΡΚΤΗ ΠΟΥ ΜΟΝΟ Ο ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΣ ΜΠΑ(ΜΠΟΥ)ΙΝΙΩΤΗΣ ΘΕΩΡΕΙ ΥΠΑΡΚΤΗ(SIC)!ΣΟΥΒΛΑΚΙ ΠΑΛΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΙΚΡΟ ΣΟΥΒΛΙ,ΔΗΛΑΔΗ ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΟ ΞΥΛΑΚΙ ΟΠΟΥ ΤΟΠΟΘΕΤΕΙΤΑΙ ΤΟ ΚΡΕΑΣ(ΠΡΒΛ.ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ).ΤΟ ΚΑΛΑΜΑΚΙ ΕΓΩ ΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΝΑ ΠΙΝΩ ΦΡΑΠΕΔΑΚΙ Ή ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΟ.ΤΩΡΑ ΒΕΒΑΙΑ ΑΝ ΚΑΠΟΙΟΣ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΤΡΩΕΙ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΥΛΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΛΟΠΟΙΩΝ...ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΕΧΟΥΜΕ!< HOMO PHYLOLOGICUS>

mak είπε...

> Σούβλα = ο οβελός της ψησταριάς Σουβλάκι = μικρή σούβλα

Η μικρή σούβλα δεν λέγεται σουβλάκι αλλά σουβλίτσα. Σουβλάκι λεγόταν η μικρή σούβλα στους μεσαιωνικούς χρόνους.

----------

> Και ρωτάω βλέπει κανείς την λέξη έδεσμα πουθενά στις λέξεις σουβλάκι ή σούβλα.

Έδεσμα σημαίνει φαγητό. Όποια μορφή και αν έχει το σουβλάκι, για έδεσμα πρόκειται...

----------

> Ούτε όμως βλέπω καθόλου στην ερμηνεία της λέξης Καλαμάκι την λέξη σουβλάκι, κρέας κλπ.

Αν συμβουλευόσουν καλό λεξικό, θα έβλεπες και αυτή την ερμηνεία. Καλαμάκι είναι:

α) το μικρό καλάμι
β) το ξυλάκι όπου περνιούνται κομμάτια κρέατος για ψήσιμο
γ) και, συνεκδοχικά, το κρέας που ψήνεται στη σχάρα περασμένο σε ξυλάκι.

Πρόκειται για απλές επεκτάσεις της αρχικής σημασίας. Η σημασιολογική επέκταση είναι φυσιολογικό φαινόμενο των γλωσσών. Δεν υπάρχει τίποτε παράλογο στη χρήση των μεταγενέστερων σημασιών από τους Αθηναίους. Λ.χ. από τη σημασία α περάσαμε στη σημασία β προφανώς λόγω του μακρόστενου σχήματος που έχει και το καλάμι / καλαμάκι και το συγκεκριμένο ξυλάκι. Αν απορρίπτετε τη σημασιολογική επέκταση, γιατί λέτε ότι ο τάδε έφαγε κλοτσιά στο καλάμι. Tο καλάμι, το συγκεκριμένο οστό που λέγεται αντικνήμιο, ονομάστηκε έτσι ακριβώς λόγω σημασιολογικής επέκτασης.

Για το αφελές επιχείρημα ότι καλαμάκι είναι αυτό με το οποίο πίνουμε φραπέ:

Τα λεξικά είναι γεμάτα από λέξεις-λήμματα με περισσότερες από μία σημασίες. Καλαμάκι μπορεί να είναι και αυτό με το οποίο ρουφάμε το ποτό και κάτι άλλο ακόμη.

Μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιήσουμε μια λέξη με επέκταση της αρχικής σημασίας. Εδώ γι' αυτό ακριβώς πρόκειται. Καλαμάκι αρχικά ήταν το μικρό καλάμι και εν συνεχεία το εν λόγω ξυλάκι. Σωστά το λεξικό Μπαμπινιώτη στο λήμμα καλαμάκι καταγράφει και τη σημασία που αφορά το συγκεκριμένο ξυλάκι. Μα και το σωληνάκι για την πόση υγρών και αυτό επέκταση της αρχικής σημασίας αντιπροσωπεύει.

mak είπε...

> ΤΟ ΚΑΛΑΜΑΚΙ ΕΓΩ ΤΟ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΝΑ ΠΙΝΩ ΦΡΑΠΕΔΑΚΙ Ή ΑΝΑΨΥΚΤΙΚΟ.

Και 4 εκατομμύρια ομιλητές της Νέας Ελληνικής το χρησιμοποιούν με επέκταση της σημασίας. Άλλωστε, και η σημασία που σου είναι οικεία είναι και αυτή προϊόν επέκτασης. Η αρχική σημασία αφορούσε το φυτό κάλαμος και όχι βέβαια το πλαστικό σωληνάκι με το οποίο ρουφάμε τον καφέ. Σημασιολογική επέκταση η μία, σημασιολογική επέκταση και η άλλη. Και πάντως το "εγώ το χρησιμοποιώ έτσι" δεν λέει τίποτα. 4 εκατομμύρια κόσμος το χρησιμοποιεί αλλιώς -και καλά κάνει, τίποτα το παράλογο δεν υπάρχει σε αυτό.