Έκδοση για κινητά τηλέφωνα

Κυριακή 13 Φεβρουαρίου 2011

Ένα σύγχρονο "πραξικόπημα"

«Όσοι αποτυγχάνουν να μάθουν Ιστορία είναι καταδικασμένοι να την επαναλάβουν, ενώ όσοι αποτυγχάνουν να την μάθουν σωστά είναι απλά καταδικασμένοι»


Η σημερινή ανάρτηση θα είναι εντελώς διαφορετική αλλά επίκαιρη .Θα αφορά τον χώρο της κινητής τηλεφωνίας και πιο συγκεκριμένα των smartphones. Πριν κάποιοι σταματήσουν να διαβάζουν εδώ να τονίσω πως αυτές οι ιστορίες κρύβουν πολλές ίντριγκες και σασπένς ισάξιες με αυτές μεγάλων χολιγουντιανών ταινιών. Το μόνο που λείπει είναι το σεξ.

Πριν μπω στο κυρίως θέμα να πω κάποια λόγια για μένα. Ασχολούμαι με την κινητή τηλεφωνία τα τελευταία 10-15 χρόνια αλλά όχι απλά από την πλευρά ενός gadgetάκια που περιμένει το τελευταίο προϊόν της εκάστοτε εταιρίας. Αντιθέτως η ανάλυση έφτανε από τις πολιτικές των εταιριών, τις μεταξύ τους συνεργασίες μέχρι και την δομή και αρχιτεκτονική των προϊόντων (hardware και software) που έβγαιναν στην αγορά από αυτές. Η ανάλυσή μου επικεντρωνόταν κυρίως στο λειτουργικό σύστημα Symbian (πρώην Epoc) και λιγότερο στα Windows (CE, Smartphone, Mobile, Phone) αλλά και τα μετέπειτα λειτουργικά της Apple και Google (iOS και Android αντίστοιχα) τα οποία εμφανίστηκαν τα τελευταία 3 χρόνια και προσπαθώ να καλύψω ένα μέρος την ενημέρωσης από την προσωπική μου ιστοσελίδα Phorepoc (πρώην All About SX1).

Ο λόγος που επέμεινα ως πληροφορικάριος στην κινητή τηλεφωνία και ιδιαίτερα στα Smartphones είναι γιατί τo μέλλον της πληροφορικής είναι φορητό. Οι πωλήσεις κινητών τηλεφώνων είναι πολλαπλάσιες από αυτές των υπολογιστών και το 2010 για πρώτη φορά οι πωλήσεις των smartphones ξεπέρασαν αυτές των υπολογιστών. Παράλληλα η αγορά των υπολογιστών συρρικνώνεται σταδιακά.

Για όσους δεν ακολουθούν την τεχνολογία τόσο ευλαβικά όσο αυτοί που βρίσκονται στον χώρο, το ενδιαφέρον μεγαλώνει αν αναλογιστούμε κάποιες παραλληλίες της ιστορίας. Μέσα από αυτές μπορούμε να βγάλουμε τα πιο χρήσιμα συμπεράσματα για την σύγχρονη (οικονομική) ιστορία. Στην σύγχρονη ιστορία δεν κυριαρχούν πόλεμοι με όπλα όπως τους ξέρουμε αλλά οικονομικά συμφέροντα και ανταγωνισμός. Αντί για χώρες με πολιτισμό και θρησκείες έχουμε εταιρίες και brands. Αντί για εκκλησίες να προσηλυτίζουν έχουμε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αλλά οι στρατηγικές ήταν πάντα ίδιες κρυμμένες καλά πίσω από διαφορετικά συμφέροντα τα οποία έχουν ένα κοινό, την κυριαρχία και τον έλεγχο!


Σημείωση: Η συγκεκριμένη ανάρτηση είναι τεράστια. Προσπάθησα να χωρέσω όλη την εμπειρία μου τα τελευταία χρόνια σε μια μόνο ανάρτηση καλύπτοντας τα πιο σημαντικά για την κατανόηση των γεγονότων. Για ευκολότερη ανάγνωση πρόσθεσα τους σελιδοδείκτες για γρηγορότερη μετάβαση στα σημεία που ίσως σας ενδιαφέρουν περισσότερο.

  1. Το συμβάν
  2. Ιστορική Αναδρομή
    1. Γένεσης των Smartphones.
    2. Symbian
    3. Η Αμερικάνικη Αγορά κινητής τηλεφωνίας
    4. Apple iPhone
    5. Η ελεύθερη και ανοιχτή φιλοσοφία της Nokia
    6. Google Android
    7. Microsoft Windows Phone 7
  3. Τα λάθη και οι δυσκολίες της Nokia
  4. Αλλαγή Διοίκησης
  5. Δούρειος Ίππος



Το συμβάν.

Μόλις προχθες έπεσε η βόμβα στην Φινλανδία, βόμβα μεγατόνων για την μεγάλη εταιρία και καμάρι των Φινλανδών, την Nokia. Microsoft και Nokia ενώνουν τις δυνάμεις τους σε μια σημαντική συνεργασία που κάνει τα Windows Phone το βασικό λειτουργικό των κινητών της Nokia και θα αντικαταστήσει τα επόμενα χρόνια πλήρως το μέχρι τώρα Symbian. Κάποιοι που βρίσκονται εκτός του χώρου θα πούνε «Και τι έγινε», οι δε επιφανειακοί gatgetάκιδες θα αναφωνήσουν «Επιτέλους» αλλά η ιστορία κρύβει πάρα πολλά τα οποία δεν είναι ξεκάθαρα στους μη μυημένους για την σημαντικότητα αυτής της κίνησης. Έχουμε ουσιαστικά την μεγαλύτερη διεφθαρμένη και προσχεδιασμένη κίνηση για τον πλήρη έλεγχο της Nokia, της μεγαλύτερης εταιρίας παραγωγής κινητών τηλεφώνων. Ένα είδος εξαγοράς της Nokia από την Microsoft που έγινε εκ των έσω χωρίς να ξοδευτεί ούτε cent! Για να καταλάβουμε πλήρως όμως πως έχει η κατάσταση θα πρέπει να ρίξουμε μια ματιά στα γεγονότα όπως εξελίχθηκαν τα τελευταία 10 χρόνια στην κινητή τηλεφωνία.


Γένεσης των Smartphones.

Η αρχή έγινε από την Βρετανική Psion γνωστή κατασκευάστρια organizers πριν 2 δεκαετίες. Το όραμα της εταιρίας ήταν πολύ πιο ψηλά από τις πραγματικές δυνατότητες της και υπό άλλες συνθήκες ίσως τώρα να είχε εξελιχθεί σε μια Ευρωπαϊκή Sony. Τα σχέδια της εταιρίας ήταν να μπει στον χώρο των υπολογιστών παλάμης, αναπτύσσοντας πλήρως δικές της λύσεις και το κατάφερε. Η εξέλιξη όμως του λειτουργικού συστήματός της, Epoc, και η περαιτέρω προώθησή του ήθελε πολύ περισσότερους πόρους για να εξελιχθεί βάση του οράματος της εταιρίας, σε ένα πραγματικό λειτουργικό εφάμιλλο αυτό των προσωπικών υπολογιστών. Την ίδια εποχή έμπαινε στο παιχνίδι και η Microsoft με τα Windows CE τα οποία και στην συνέχεια εκτόπισαν σχεδόν πλήρως το αντίστοιχο λειτουργικό της Palm που ήταν και η μοναδική λύση για PDA.


Το λειτουργικό σύστημα της Psion ήταν ανώτερο από το αντίστοιχο της Microsoft. H αρχιτεκτονική του ήταν τόσο βελτιστοποιημένη που η αυτονομία των συσκευών της Psion ήταν μέχρι και τέσσερις φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη των λύσεων με Windows CE ενώ οι δυνατότητες σε ένα εξαιρετικά περιορισμένο hardware ήταν εφάμιλλες με αυτές ενός κανονικού προσωπικού υπολογιστή! Με άλλα λόγια οι απαιτήσεις του Epoc σε hardware ήταν υπερβολικά συμπιεσμένες και με ελάχιστη κατανάλωση ενέργειας που μπορούσε να κρατήσει την συσκευή σε λειτουργία ολόκληρες εβδομάδες σε αντίθεση με τις λύσεις της Microsoft που ήθελαν πάντα την τελευταία τεχνολογία επεξεργαστών/ολοκληρωμένων και η μπαταρία κρατούσε ελάχιστες μόνο ώρες.

Οι δυσκολίες όμως που είχε για να προωθήσει τα προϊόντα της η Psion σε έναν κόσμο υπολογιστών που κυριαρχούσε η Microsoft ήταν τεράστιες με αποτέλεσμα να κάνει την κίνηση να ανοίξει την τεχνολογία της με πρώτο στόχο την Microsoft. Αντί να κυνηγήσει το όνειρο ήταν πια στις βλέψεις της να ακολουθήσει την Microsoft χρησιμοποιώντας το πολύ κατώτερο λειτουργικό της και να παράγει απλά το hardware! Αλλά πριν ολοκληρωθεί αυτή η κίνηση η Psion αποφάσισε να έρθει πρώτα σε επικοινωνία με τις τότε κορυφαίες εταιρίες παραγωγής κινητών τηλεφώνων, Nokia, Ericsson και λίγο αργότερα την Motorolla. Και έτσι γεννήθηκε το Symbian, από τα σπλάχνα του Epoc, το πρώτο Λειτουργικό Σύστημα για έξυπνα κινητά. Και αυτή η κίνηση πραγματικά εξόργισε τον τότε Διευθύνων Σύμβουλο της Microsoft, Bill Gates.


Symbian

Χρειάστηκαν πάνω από 3 χρόνια από την δημιουργία της Symbian Ltd. (στην οποία αρχικά ήταν μέτοχοι οι Psion, Nokia, Ericsson, Motorola και στην συνέχεια μπήκαν και οι Siemens, Panasonic, Samsung και Sony-Ericsson) για την έλευση της πρώτης συσκευής με λειτουργικό Symbian. Το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν η ασυμφωνία των εταιριών μεταξύ τους στα πρότυπα γραφικού περιβάλλοντος που έπρεπε να ακολουθήσουν παρουσιάζοντας διαφορετικές λύσεις η κάθε μία.


Η Nokia γνώριζε από πριν την ιδιαιτερότητα της Motorola να είναι αντίθετη πάντα στις ιδέες των υπολοίπων και άρχισε στα κρυφά να αναπτύσσει τις δικές της πλατφόρμες πάνω στο Symbian μια εκ των οποίων ήταν ανοιχτή για αδειοδότηση προς τρίτους και την εμφάνισε εντελώς ξαφνικά με την παραγωγή του 7650. Από τα 3 αρχικά πρότυπα γραφικού περιβάλλοντος/πλατφόρμας που είχαn προταθεί σώθηκε μόνο το ένα (UIQ) το οποίο αξιοποίησε πλήρως η Sony-Ericsson και στην συνέχεια ακολούθησε και η Motorolla ενώ οι οι υπόλοιποι κατασκευαστές προτίμησαν αυτό της Nokia (Series60).

Τα χρόνια περνούσαν και η μόνη εταιρία που πραγματικά προωθούσε το Symbian ήταν η Nokia. Η Sony-Ericsson δεν έδειξε τον ίδιο ζήλο παρόλο που είχε ένα διαμάντι (User Interface Quartz) και τη μόνη πλατφόρμα βασισμένη στο Symbian για συσκευές με οθόνη αφής.

Η επιθετική πολιτική της Nokia την επέτρεψε να ανεβάσει τις πωλήσεις της σε τρομερά επίπεδα και να αυξήσει τις επενδύσεις της σε έρευνα και ανάπτυξη περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη Ευρωπαϊκή εταιρία αλλά δυστυχώς ποτέ δεν αξιοποίησε. Παράλληλα επένδυσε σε μια νέα πλατφόρμα βασισμένη στο Linux για τα τότε άγνωστα στον κόσμο Internet Tablets της οποίας το γραφικό περιβάλλον ήταν εμπνευσμένο από αυτό των συσκευών Psion!

Το πρόβλημα όμως που υπήρχε από τότε ήταν η ίδια η δομή της Symbian Ltd. Και οι πολλές φωνές σε αυτήν να μην αφήνουν να εξελιχθεί το λειτουργικό αρκετά γρήγορα. Αλλά για αρκετό καιρό έπαιζε μόνο του και η ηγετική θέση που είχε η Nokia μιας και κατάφερνε να οδηγεί την ανάπτυξη του λειτουργικού όταν οι υπόλοιπες το αφήναν στη μοίρα του και προτιμούσαν έτοιμες λύσεις το κρατούσε δυνατό.

Η Microsoft ήταν απλά ανύπαρκτη όλα αυτά τα χρόνια μιας και ποτέ δε κατάφερε να κερδίσει σημαντικό μερίδιο της αγοράς παρά τις όσες προσπάθειες για περαιτέρω ανάπτυξη του λειτουργικού της συστήματος. Ο κυριότερος λόγος όμως ήταν και η ακριβή πώληση αδειών για χρήση του λειτουργικού της από τις εταιρίες. Πιο συγκεκριμένα για κάθε κινητό τηλέφωνο με Symbian η Symbian Ltd κέρδιζε μόλις $5 σε αντίθεση με την Microsoft που είχε κέρδος $55. Μέσω αυτής όμως αναδείχτηκε η Ταϊβανέζικη HTC μιας και ήταν ο μεγαλύτερος κατασκευαστής κινητών με λειτουργικό Windows.


Η Αμερικάνικη Αγορά κινητής τηλεφωνίας

Η αμερικάνικη αγορά ήταν πολλά χρόνια πίσω στον τομέα της κινητής τηλεφωνίας και σε μεγάλο βαθμό συνεχίζει να είναι. Σε μια αγορά που το κύριο λόγο έχουν τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας είναι πολύ δύσκολο να αναδειχθεί η οποιαδήποτε εταιρία χωρίς τις απαραίτητες οικονομικές αλλά και σχεδιαστικές υποχωρήσεις και τις κατάλληλες συμφωνίες για την προώθηση των προϊόντων της.

Σε αυτή την αγορά η Nokia είχε πάντα πάρα πολύ μικρό ποσοστό με την Motorola, την Research in Motion αργότερα να έχουν το πάνω χέρι και τέλος την Samsung που ουσιαστικά υπάκουσε στα θελήματα των δικτύων κινητής τηλεφωνίας για κλειδωμένα κινητά και κέρδισε μεγάλο μερίδιο της Αμερικάνικης αγοράς. Δεν είναι τυχαίο ότι υπηρεσίες όπως τα SMS δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ ευρέως σε αντίθεση με την Ευρώπη που ακόμα και σήμερα συνεχίζει να αυξάνεται η χρήση τους.


Apple iPhone

Τα πράγματα άλλαξαν όταν το 2007 μπήκε στο χώρο η Apple και επαναπροσδιόρισε τον όρο του έξυπνου κινητού στα μέτρα της, ένας όρος που ήταν άγνωστος στο ευρύ κοινό. Σε αντίθεση με την ως τότε ερμηνεία του όρου Smartphone που το ήθελε κινητό με δυνατότητες PDA η Apple το όρισε ως κινητό με αυξημένες δυνατότητες περιήγησης internet.

Στην πρώτη έκδοση του κινητού δεν υπήρχε καν η δυνατότητα εγκατάστασης εφαρμογών τρίτων και η δυνατότητα αντιγραφής και επικόλλησης κειμένου. Η δυνατότητα εγκατάστασης εφαρμογών εμφανίστηκε λίγο καιρό αργότερα και αυτό αποκλειστικά μέσω του καταστήματος της Apple για να έχει τον πλήρη έλεγχο οικονομικής εκμετάλλευσης αυτών. Η δυνατότητα πολλαπλής εκτέλεσης εφαρμογών ταυτόχρονα (multitasking) απουσίαζε και προστέθηκε μόλις πέρσι στην τελευταία έκδοση του iPhone με ανορθόδοξο τρόπο ενώ οι εφαρμογές 3ων συνεχίζουν να μην έχουν πρόσβαση σε κύριες λειτουργίες του τηλεφώνου για λόγους ασφαλείας. Δυνατότητες αποστολής MMS,αρχείων μέσω Bluetooth και λήψης αναφοράς παράδοσης μηνύματος συνεχίζουν να μην υπάρχουν κι αυτό για να εμποδίσει τους χρήστες της από ανταλλαγή υλικού και να τους επιβάλει την αγορά αυτού μέσω του καταστήματός της. Συμβατή δυνατότητα βιντεοκλήσεων χρησιμοποιώντας το 3G δίκτυο δεν υπάρχει. Κι αν προσθέσουμε ότι το κινητό είναι πλήρως κλειστό με τον έξω κόσμο και η μόνη δίοδος ακόμα κι αν είναι να συνδεθεί με υπολογιστή για να προστεθεί περιεχόμενο σε αυτό είναι η σουίτα iTunes της Apple είναι ξεκάθαρο ότι έχουμε μια κινούμενη φυλακή για τους κατόχους του κινητού η οποία μεγιστοποιεί τα κέρδη της εταιρίας.






Παρά τα παραπάνω αρνητικά η Apple ήταν γνωστή για προϊόντα τεχνολογίας με υψηλή αισθητική, που γινόντουσαν εύκολα σύμβολα της μόδας και πολύ ποθητά στον απλό κόσμο. Κι αυτό το κατάφερε με το iPhone με έναν όμορφο σχεδιασμό και ένα πολύ εύχρηστο περιβάλλον χρήσης (User Interface) που ήταν μοναδικό για την εποχή του. Σε συνδυασμό με το πολύ φανατισμένο κοινό του, την υπερβολική προώθηση από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τις άριστες κριτικές που αδιαφορούσαν για τα μειονεκτήματα του σε σχέση με τον ανταγωνισμό το κινητό έθεσε τα κριτήρια για την νέα εποχή των Smartphones καθώς και την ανάπτυξη της αγοράς κινητής τηλεφωνίας στις Η.Π.Α.


Η ελεύθερη και ανοιχτή φιλοσοφία της Nokia

Εκείνη ακριβώς την εποχή ήταν που άρχισαν να εμφανίζονται δυσκολίες στην κοινότητα του Symbian. Ο ένας μετά τον άλλον μέτοχο έφευγε πουλώντας το μερίδιό τους στις υπόλοιπες. Το τέλος ήταν θλιβερό. Το UIQ (που ήταν πια στην ιδιοκτησία της Sony-Ericsson και Motorolla) πτώχευσε.

Η Nokia εξαγόρασε όλη την Symbian Ltd. και έκανε το μεγάλο βήμα να ανοίξει τον κώδικα του λειτουργικού συστήματος σταδιακά ενώ ανέθεσε τον έλεγχο σε ένα ανεξάρτητο ίδρυμα (Symbian Foundation).

Παράλληλα εκείνη την εποχή είχε εξαγοράσει την Trolltech, εταιρία γνωστή για το γραφικό περιβάλλον ανάπτυξης εφαρμογών Qt που έχει κυρίαρχο ρόλο στο οικοσύστημα του Linux (KDE GUI). Με αυτή την κίνηση η Nokia μετατράπηκε στην αγαπημένη εταιρία αλλά και την μεγάλη ελπίδα της κοινότητας Linux και ανοιχτού λογισμικού. Η ανοιχτή φιλοσοφία της εταιρίας ήταν ξεκάθαρη προωθώντας την ελευθερία επιλογών και ανάπτυξης μέσα από δύο ανοιχτές πλατφόρμες (Symbian-Maemo).

Ταυτόχρονα μετά την πρώτη συσκευή tablet/κινητού, το Ν900 που έφερε την πλατφόρμα Maemo Linux για πρώτη φορά στα κινητά τηλέφωνα ήρθε η συνεργασία με την Intel για την συνένωση των δυο διανομών Maemo & Moblin σε μια ονόματι MeeGo. Η νέα διανομή Linux της οποίας ο έλεγχος είναι στα χέρια του Linux Foundation έχει στόχο μια μεγάλη γκάμα συσκευών από κινητά τηλέφωνα, tablets, netbooks, οικιακές συσκευές, τηλεοράσεις μέχρι και media centers αυτοκινήτων. Την συνεργασία Intel-Nokia ακολούθησαν οι Novel και AMD υποστηρίζοντας ενεργά το νέο λειτουργικό σύστημα.

Google Android

Παράλληλα εκείνη την εποχή μπήκε στο παιχνίδι και η Google με το δικό της λειτουργικό σύστημα (Android) βασισμένο στον πυρήνα του Linux αλλά παρόλο που ήταν λογισμικό ανοιχτού κώδικα, από την αρχή ήταν απόλυτα συνδεδεμένο με τις υπηρεσίες της Google και η ανάπτυξή του ήταν στενά ελεγχόμενη από την ίδια. Η πολιτική της Google ήταν παρόμοια με αυτή της Microsoft μιας και δεν ενδιαφερόταν να γίνει και κατασκευαστής κινητών αλλά την ενδιέφερε μόνο το κομμάτι του λογισμικού. Παρόλα αυτά ως τώρα έχει βγάλει δύο κινητά με το Brand της σε συνεργασία με την HTC (Nexus One) και μετέπειτα την Samsung (Nexus S) τα οποία όμως δεν είχαν ανάλογη επιτυχία λόγο της μη προώθησης αυτών από τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας. Το ίδιο το Android όμως αυτή την στιγμή έχει κερδίσει την ολική αποδοχή όλων των κατασκευαστών πλην της Nokia και τα ποσοστό πωλήσεων έχει φτάσει αυτό του Symbian.



Microsoft Windows Phone 7

Η αναταραχή που έφερε στην αγορά το iPhone δεν άφησε αμέτοχη ούτε την Microsoft σε αλλαγές. Η εταιρία άρχισε την ανάπτυξη ενός νέου εξολοκλήρου λειτουργικού στα πρότυπα του iPhone το οποίο δυστυχώς δεν είχε τίποτα καινούριο να προσφέρει πέρα από ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον χρήσης. Παρά την όμορφη εμφάνιση το λειτουργικό ήταν 10 χρόνια πίσω από άποψη δυνατοτήτων γιατί είχε ακριβώς τα ίδια αρνητικά γνωρίσματα του πρώτου iPhone που αναφέραμε παραπάνω. Μια φυλακή για τον χρήστη . Και παρόλο που όλες σχεδόν οι εταιρίες (πλην της Nokia που επέμενε στις δικές της λύσεις) έβγαλαν από ένα κινητό με την νέα πλατφόρμα της Microsoft, οι πωλήσεις ήταν χαμηλές έχοντας κερδίσει περίπου μόνο το 3% του μεριδίου της αγοράς. Η Microsoft όμως δεν έπρεπε να μείνει έξω από το παιχνίδι.


Ήταν ξεκάθαρο πια για την Αμερικάνικη βιομηχανία πληροφορικής ότι το μέλλον βρίσκεται στα κινητά τηλέφωνα και έπρεπε να καλύψει το κενό, και να κλέψει κομμάτι της αγοράς που βρισκόταν σε μη Αμερικάνικα χέρια. Γι’ αυτό και έπρεπε με κάθε τρόπο να επιβληθεί. Η κατάσταση του Symbian στην μεταβατική περίοδο αλλά και το χάος που δημιούργησε το iPhone και αποπροσανατόλισε τις περισσότερες εταιρίες ήταν και ο λόγος για όσα ακολούθησαν από την μεριά της Nokia.

Τα λάθη και οι δυσκολίες της Nokia

Η διαδικασία μετάβασης του Symbian σε ανοιχτό κώδικα ήταν αρκετά χρονοβόρα αυξάνοντας δραματικά τον χρόνο ανάπτυξής του και ουσιαστικά το άφησε πολύ πίσω σε σχέση με τον ανταγωνισμό στον τομέα που υστερούσε πάντα, τον οπτικό (κοινός το περιβάλλον χρήσης UI ), ένα στοιχείο που είχε το iPhone από την αρχή για να δημιουργήσει το WOW effect.

Ακόμα και μετά το άνοιγμα του Symbian η δομή της ηγεσίας του μέσω του Symbian Foundation παρέμενε σε μεγάλο βαθμό αρκετά γραφειοκρατική με αποτέλεσμα η ανάπτυξή του να γίνεται σε πολύ αργούς ρυθμούς.

Ένα χρόνο μετά την ολοκλήρωση του ανοίγματος του Symbian οι δύο τελευταίοι υποστηρικτές του (Samsung και Sony-Ericsson) το εγκατέλειψαν για να εστιάσουν την προσοχή τους σε συσκευές με το λειτουργικό της Google. Η Nokia, όντας πια η μόνη υποστηρικτής του λειτουργικού μαζί με την Γιαπωνέζικη NTT DoCoMo, πήρε σχεδόν εξολοκλήρου τον έλεγχο του Symbian για να επιταχύνει μόνη της την εξέλιξη του λειτουργικού και έτσι μειώθηκαν αισθητά οι αρμοδιότητες του ιδρύματος Symbian!

Ταυτόχρονα εστίασε την προσοχή της στην αλλαγή του γραφικού περιβάλλοντος χρήσης του Symbian με τα πρώτα αποτελέσματα να αναμένονται στο δεύτερο μισό του 2011. Επίσης έφερε την πλατφόρμα ανάπτυξης εφαρμογών Qt στο Symbian και εστίασε την προσοχή της σε αυτή και μόνο, σε όλες τις πλατφόρμες της για να εκσυγχρονίσει την ανάπτυξη εφαρμογών που ως τότε ήταν ένα σημείο που το Symbian υστερούσε σε σχέση με τον ανταγωνισμό! Την κίνηση αυτή αγκάλιασαν οι developers. Το δικό της κατάστημα εφαρμογών OVI κατάφερε να γίνει το δεύτερο πιο επικερδές ακολουθώντας αυτό της
Apple.

Πολλές λάθος κινήσεις της εταιρίας συνετέλεσαν στην πτωτική πορεία της τα τελευταία χρόνια. Η πρώτη λάθος κίνηση ήταν να διαλέξει την δικιά της πλατφόρμα (Series60) ως βασική για το νέο Symbian αλλά το περιβάλλον χρήσης ήταν ακατάλληλο για κινητά με οθόνη αφής. Η επιμονή επίσης της εταιρίας σε συσκευές αποκλειστικά με οθόνη αφής ως απάντηση στο iPhone αποξένωσε τους υπάρχοντες πελάτες της εταιρίας που δεν έβλεπαν πια στα νέα μοντέλα τις σχεδιαστικές καινοτομίες που είχαν παλιότερες βραβευμένες συσκευές της, αλλά αντί αυτού κακούς κλώνους του iPhone.

Η αδυναμία της Nokia να κάνει αισθητή την παρουσία της στην δύσκολη Αμερικάνικη αγορά δυσχέραιναν την κατάσταση. Τα αμερικάνικα ΜΜΕ και οι bloggers προωθούσαν αποκλειστικά τα Αμερικάνικα προϊόντα και έκαναν σκληρή κριτική στην Nokia ακόμα κι αν τα προϊόντα της ήταν τεχνολογικώς πολύ ανώτερα από τα αντίστοιχα της Apple και Google. Η κριτική πάντα εστιαζόταν στο γραφικό περιβάλλον και στην επιλογή υποδεέστερου hardware (επεξεργαστές, μνήμη RAM) στις συσκευές της Nokia σε σχέση με τον ανταγωνισμό παρά το ότι το λειτουργικό σύστημα Symbian ήταν αποδοτικότερο και δεν είχε μεγάλες απαιτήσεις.

Παρά τις λάθος κινήσεις και δυσκολίες η Nokia συνεχίζει ακόμα και τώρα να έχει το μεγαλύτερο μερίδιο σε πωλήσεις έξυπνων κινητών από οποιαδήποτε άλλη εταιρία αλλά με μεγάλη πτωτική πορεία που το 2010 έχασε ένα ποσοστό της τάξεως του 10%. Το Symbian κατείχε το 30% της αγοράς σε πωλήσεις το 2010 όσο κατάφερε δηλαδή να φτάσει και το Android σε λιγότερο από δύο χρόνια ανάπτυξης αλλά με περισσότερες εταιρίες να το προωθούν. Η δε πωλήσεις της Nokia είναι ίσες με το άρθροισμα των αμέσως 3 επόμενων κατασκευαστών κινητών τηλεφώνων.


Αλλαγή Διοίκησης

Η πτωτική πορεία της Nokia έπρεπε να φέρει κάποιες διοικητικές αλλαγές. Τα μέχρι τότε αποτελέσματα του Διευθύνων Συμβούλου της Nokia, Oli-Pekka Kallasvuo δεν ήταν ενθαρρυντικά και οι επενδυτές ήθελαν αλλαγές. Όλοι περίμεναν την διαδοχή του από τον Anssi Vanjoki, έναν από τους παλαιότερα στελέχη της Nokia με τεράστια εμπειρία στον τρόπο λειτουργίας της εταιρίας και τις δυνατότητές της, αλλά και ηγετική μορφή στο εσωτερικό της.

Και εκεί ήρθε η έκπληξη. Η επιλογή του Καναδού πρώην στελέχους της Microsoft, Stephen Elop, άφησε πολλά ερωτηματικά και επέφερε την έξοδο πολλών στελεχών της Nokia συμπεριλαμβανομένου του Anssi Vanjoki. Η αρχική δικαιολογία για την επιλογή του από τον πρόεδρο της εταιρίας, Jorma Ollila, ήταν ότι η εταιρία χρειαζόταν ένα άτομο που ήξερε πολύ καλά το λογισμικό. Η εταιρία σταδιακά τους τελευταίους μήνες αποδυναμωνόταν με πολλαπλές απολύσεις και στο εσωτερικό της γινόντουσαν κρυφές αλλαγές μέχρι που φτάσαμε στο σήμερα και την σημερινή ανακοίνωση που έφερε τα πάνω κάτω.

Η σημερινή αλλαγή πλεύσης της Nokia δεν έχει πείσει κανέναν από τους επενδυτές. Με μια κίνηση ο Stephen Elop πέταξε 10 χρόνια ανάπτυξης και αμέτρητα εκατομμύρια επενδύσεων, έρευνας & ανάπτυξης για να υιοθετήσει μια έτοιμη λύση της Microsoft η οποία δεν έχει πείσει την αγορά και είναι κατά πολύ υποδεέστερη από αυτές των λύσεων που είχε η Nokia (Symbian – MeeGo).

Η άποψη ότι με αυτή την κίνηση θα καταφέρει να μπει στην αγορά της Αμερικής είναι επίσης λανθασμένη γιατί ούτε η Microsoft είναι επιτυχημένη σε αυτή την αγορά, σε μια αγορά που όπως είπα παραπάνω το πάνω χέρι έχουν τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας με έναν εντελώς δικτατορικό τρόπο.

Οι απαιτήσεις από hardware των Windows Phone 7 είναι κατά πολύ υψηλότερες, σε σημείο που αυτή την στιγμή η Nokia δεν έχει ούτε μια συσκευή που να φοράει την τελευταία λέξη της τεχνολογίας την οποία και απαιτεί η Microsoft. Με άλλα λόγια το κόστος παραγωγής των νέων συσκευών θα εκτοξευθεί και τα κέρδη θα μειωθούν κατακόρυφα.

Η μετάβαση στο νέο αυτό λειτουργικό επίσης θέλει χρόνο και πολύ χρήμα. Οι απολύσεις θα συνεχιστούν ενώ παράλληλα ο χρόνος για την εκ νέου εκπαίδευση του προσωπικού θα μειώσει κατά πολύ την αποδοτικότητα της εταιρίας σε βαθμό που να μη λειτουργεί σχεδόν τίποτα.

Σα να μην έφταναν όλα αυτά η Nokia γυρίζει την πλάτη της όχι μόνο στους υπάρχοντες πελάτες της με προϊόντα που στο μέλλον δε θα θυμίζουν τίποτα από την Nokia που γνωρίζαμε, αλλά και στην Intel και στους προγραμματιστές (developers) και στην κοινότητα του Linux.

Η ανακοινώσεις στο event ήταν ξεκάθαρες. Το Symbian θα έχει έναν αργό θάνατο (για την ακρίβεια θα γίνει franchise χωρίς να εξηγεί τι εννοεί με αυτό) και θα αντικατασταθεί πλήρως από τα Windows Phone σταδιακά τα επόμενα χρόνια. Το MeeGo δεν θα προωθηθεί και θεωρείτε πειραματική πλατφόρμα. Το Qt δε θα είναι η πλατφόρμα ανάπτυξης εφαρμογών για τα Windows Phone 7. Το ερώτημα που παραμένει είναι γιατί να γίνουν όλα αυτά όταν η εταιρία ήθελε άμεσες λύσεις στην αγορά που ήδη ετοίμαζε. Γιατί να εναποθέσει τις ελπίδες της σε έναν τρίτο «δικτάκτορα». Γιατί να πετάξει το έργο τόσων ετών και ένα σχέδιο που είχε την υποστήριξη πολλών μεγάλων δυνάμεων στον χώρο της πληροφορικής! Γιατί να γυρίσει την πλάτη της στους υπάρχοντες πελάτες της. Μοιάζει με αυτοκτονία.


Δούρειος Ίππος

Για να καταλάβουμε πλήρως το πραξικόπημα που έγινε εντός της Nokia πρέπει να δούμε την αγορά αποκλειστικά από οικονομικής άποψης. Με μια προσεκτική ματιά λοιπόν των επενδυτών της Nokia, οι πλειοψηφία αυτών είναι Αμερικάνικες εταιρίες κι αυτό εξηγεί σε μεγάλο βαθμό τον λόγο που επιλέχθηκε ο Stephen Elop. Αν θεωρήσουμε επίσης αληθής τις φήμες που θέλουν τον πρόεδρο της Nokia να απειλήθηκε αν δεν επέλεγε τον Stephen Elop τότε η ιστορία αποκτά ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον.

Συνυπολογίζοντας ότι ο Stephen Elop παραμένει ένας από τους μεγαλύτερους κατόχους μετοχών της Microsoft ενώ δεν έχει ούτε μια μετοχή της Nokia ξεκαθαρίζει την κατάσταση ακόμα περισσότερο. Το ότι επίσης σε ηγετικές θέσεις αρχίζουν και μπαίνουν πρώην στελέχη της Microsoft δείχνει την σκληρή πραγματικότητα. Η Nokia είναι πια μια μαριονέτα της Microsoft.

Αυτό που δε κατάφερε να κάνει η Microsoft επί 10 χρόνια το κατάφερε τώρα με τον πιο βρώμικο τρόπο. Σε λίγα χρόνια η Nokia δε θα θυμίζει τίποτα από την Nokia που ξέραμε. Σκοπός της Microsoft ήταν να κλέψει μεγάλο ποσοστό από την αγορά κινητής τηλεφωνίας πριν εξαφανιστεί από την αγορά εντελώς. Το αν θα στοίχιζε ακριβά αυτό στην Nokia θα ήταν μια μικρή ασήμαντη λεπτομέρεια. Η Nokia έχει στην κατοχή της σημαντικές πατέντες στον χώρο των κινητών τηλεφώνων που την κάνουν πάρα πολύ δυνατή ακόμα κι αν δεν πουλούσε κανένα κινητό τηλέφωνο. Και στην περίπτωση που η εταιρία πατώσει τότε θα γίνει πολύ εύκολος στόχος για εξαγορά από την ίδια την Microsoft και ο χώρος της κινητής τηλεφωνίας άλλη μια αγορά που ελέγχεται από τις Η.Π.Α.

Το παρελθόν έχει δείξει ότι οποιαδήποτε εταιρία κάνει συμφωνίες με την Microsoft στο τέλος το αποτέλεσμα είναι πάντα αρνητικό για την ίδια. Τέτοιες περιπτώσεις είναι αυτή της Βρετανικής Sendo η οποία πτώχευσε μετά από άπειρες δικαστικές διαμάχες. Το ίδιο και με την Nortel. Άλλες μεγάλες εταιρίες προσπαθούσαν επί χρόνια να ξεμπλέξουν από τα δεσμά της Microsoft με την βρώμικη πολιτική και το δικηγορικό κατεστημένο της εταιρίας (Dell , HP) ενώ οι υποστηρικτές της εταιρίας στον τομέα της κινητής τηλεφωνίας που ήταν δέσμιες μαζί της απλά απέδρασαν στο στρατόπεδο της Google που ήταν πιο φιλικό (HTC,Motorolla,LG). Για περισσότερες πληροφορίες διαβάστε αυτό

Η μεταμόρφωση της Nokia σε μια άκρως Αμερικάνικη εταιρία που θα επιφέρει κέρδη στην Αμερικάνικη αγορά είναι δυστυχώς ένα μεγάλο αγκάθι για την Ευρωπαϊκή οικονομία. Αλλά δυστυχώς αυτή η κίνηση πέρασε απαρατήρητη από τους περισσότερους που απλά βλέπουν μόνο την επιφάνεια των πραγμάτων.

10 σχόλια:

Salih Emin είπε...

Το άρθρο σου απλά εκπλυκτικό αλλά συνάμα ανατριχιαστικό. Ειδικά η τελευταία εικόνα που έχεις, μου θυμίζει πολύ την ταινία προφητική ταινία Antitrust (2001).... Είναι κρίμα που τόσος κόπος των ανθρώπων της NOKIA πάει χαμένος... Αλλά έτσι είναι... όποιος δεν μαθαίνει από το παρελθόν Κάπως έτσι και εγώ τον Αύγουστο του 2010 είχα γράψει ένα άρθρο με τίτλο "History Repeats its self: IBM vs Apple then, iPhone vs Android now" το οποίο και πρόσφατα μετέφρασα εδώ : http://goo.gl/iIIsR (προσοχή είναι μεγάλο το άρθρο) και περιγράφω ουσιαστικά όπως και εσύ, αλλά από την πλευρά τις βιομηχανίας των υπολογιστών... για το πως η ιστορία είναι αδίστακτη...

Memphis eX Noel είπε...

Υπάρχουν πάρα πολλά στοιχεία (τα οποία δεν έχω παραθέσει) που έδειχναν ότι κάτι πάει στραβά αλλά η λογική δεν άφηνε να εξελιχθούν σκέψεις. Κάπως έτσι εξηγείτε και η κίνηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να χρηματοδοτήσει ένα fork του Symbian (ονόματι Symbeose) δίνοντας τον έλεγχο στο ίδρυμα Symbian. Κάποιοι ήξεραν τι γίνεται behind the scenes.

Αυτό όμως που κανείς δεν υπολόγισε και ιδιαίτερα η Microsoft ήταν η αντίδραση του κόσμου και των επενδυτών. Με εξαίρεση κάποιους φανατικούς Nokians που προσπαθούν να δουν την κίνηση θετικά (οι περισσότεροι απο αυτούς βέβαια είχαν ήδη φύγει απο το στρατόπεδο του Symbian και χρησιμοποιούσαν πια συσκευές Android και iOS) η πλειοψηφία του κόσμου είναι αρνητική και έπεται συνέχεια στο επεισόδιο.

Η κοινότητα Open Source άρχισε ήδη να είναι αρκετά επιθετική ως προς την Nokia. Δεν την εμπιστεύονται πια. Φημολογείται ότι θα γίνει fork το Qt και η μετέπειτα ανάπτυξη του KDE θα γίνει σε αυτό το fork (ότι έγινε παλιότερα με το mambo και joomla για όσους γνωρίζουν). Είναι κρίμα για μια εταιρία που πρόσφερε το 2.7% των αλλαγών ανάπτυξης του πυρήνα του Linux (η Google παρέχει λιγότερο από 0,8%) να φτάσει σε αυτό το σημείο και να γίνει τόσο εχθρική!

Επίσης αρκετοί επενδυτές συνεχίζουν να είναι αντίθετοι με τις κινήσεις και ήδη έχει γίνει το πρώτο βήμα για να φύγει ο Stephen Elop και να συνεχίσει η εταιρία σε ένα πλάνο με δικές της λύσεις (δες http://nokiaplanb.com/ ). Η συνέχεια θα έχει πολύ ενδιαφέρον...

Θα συνεχίσω να αναλύω τις απόψεις μου στο http://phorepoc.tk (στα αγγλικά δυστυχώς για μερικούς) το οποίο παραμέλησα τον τελευταίο καιρό λόγο του συμβάντος και το σοκ γενικά από τα όσα έγιναν! Το post σου θα το διαβάσω αργότερα (τώρα πρόλαβα να του ρίξω μόνο μια γρήγορη ματιά) αν και πάνω κάτω τόσα χρόνια παρακολουθούσα ενεργά τι γίνεται στην βιομηχανία της πληροφορικής και με βρίσκεις σε μεγάλο βαθμό σύμφωνο με αυτά που γράφεις (αν και αντί για Android να κυριαρχεί θα έβαζα γενικά οποιαδήποτε ανοιχτή ιδέα είτε λέγεται Android είτε MeeGo(Harmattan) είτε Symbian.)

nickbagi είπε...

Πάρα πολύ καλό άρθρο ευχαριστούμε πολύ ;)

Salih Emin είπε...

Κατάλαβα ότι παίζουν πολλά τα οποία αν τα έγραφες θα έβγαινε ολόκληρο βιβλίο ! Πάντως αν επιθυμείς να γράψεις κάτι στα ελληνικά feel free να περάσεις από το OSarena.net, έχουμε Mobile News Team που παρακολουθεί "στενά" το meego/maemo και θα χαρούν να φιλοξενήσουν κάποιο άρθρο σου !

Memphis eX Noel είπε...

Εγώ ευχαριστώ για τον χρόνο που διαθέσατε να το διαβάσετε!

Memphis eX Noel είπε...

Να είσαι σίγουρος φίλες μου ότι αρκετά από όσα μελλοντικά άρθρα γράψω στο phorepoc θα έχουν και ελληνική έκδοση και πιθανότατα να σας τα στείλω αν θέλετε να τα δημοσιεύσετε στην σελίδα σας.

askardamikti είπε...

πριν μερικά χρόνια, στο τριήμερο της καθαράς δευτέρας είχα πάει στις Σπέτσες. Εκεί που πίναμε τον καφέ μας, να σου δίπλα ένα πολύ νεαρό ζευγαράκι.
Το αγόρι διάβαζε φανατικά τα "νεα της κινητής τηλεφωνίας". Το κοριτσάκι τι να τον ζουζουνίζει, τι να κρεμιέται απ' το λαιμό του, εκείνος τίποτα! Βούδας!
Εσύ ήσουν βρε;

Memphis eX Noel είπε...

Η διαφορά μου με το τυπάκι που περιγράφεις είναι ότι δε διαβάζω περιοδικά και εφημερίδες...know your unbiased sources! Κανένα wikipedia να διάβαζα ναι αλλά δε βγαίνει σε εφημερίδα :p

Κι όταν βγαίνω έξω είμαι συνήθως offline από τα τεχνολογικά δρόμενα και online με την παρέα (αν και η ανδροπαρέα με ρωτάει για να μάθει, θέλω δε θέλω δε το γλιτώνω) ...αλλά αν είχα όντως κοριτσάκι να ζουζουνίζει...δε το νομίζω να την έβγαζα έξω, θα είχαμε άλλες εργασίες εντός σπιτιού...if you know what I mean ;-)

Lolaparea είπε...

Εξαιρετικό το ενημερωτικό άρθρό σου!
Συμφωνώ απόλυτα για τις διαφορετικές μορφές ελέγχου των κοινωνιών!

Nick Kibaridis είπε...

Πραγματικά μπράβο σας!
Το άρθρο είναι πολύ αναλυτικό και πλούσιο.Πάντα είχα μια ιδιαίτερη συμπάθεια στην Nokia αλλά υπήρχαν πράγματα που λόγω ηλικίας (είμαι στα 15 τώρα) ήταν δύσκολο να γνωρίζω.Με στεναχωρεί πολύ η σημερινή κατάσταση της Nokia και σκέφτομαι πως θα ήταν τα πράγματα εάν συνέχιζε να πιστεύει στο Maemo.Το βίντεο με το N900 που έχετε στο άρθρο είναι ενδεικτικό της υπεροχής του Maemo ακόμη και στα σημερινά Mobile OS's σε ορισμένα σημεία.Πιστεύω πως η Nokia είναι από τις λίγες εταιρίες(αν όχι η μόνη) που μπορεί να "παίξει" σε πολλές πλατφόρμες ταυτόχρονα και να το κάνει σωστά,υποστηρίζοντας τις όλες ισάξια.Για παράδειγμα θα μπορούσε να έχει 3 λειτουργικά συστήματα (Android,MeeGo,WP7) και να βγάζει συσκευές και με τα τρία.Και στις κορυφαίες συσκευές θα μπορούσε να κάνει αυτό που έκανε με το Lumia800-N9 και το Lumia 710-Nokia 603.Το πιο λυπηρό είναι ότι κάτω από αυτές τις συνθήκες χάους παρουσιάστηκε η Symbian Belle,ένα τεράστιο άλμα από την Anna.Εάν τελικά η Nokia θα γίνει παρακλάδι της Microsoft θα αγοράσω το N900 απλά για να έχω αναμνήσεις από τη παλιά Nokia.Εάν όμως αποφασίσει να συνεχίσει αλλιώς, θα είναι πιο εύκολο να κερδίσει όλους αυτούς που έχουν απογοητευτεί και πήγαν στο Android και στο iOS, κάτι που μοιάζει ακατόρθωτο με τις τωρινές στρατηγικές.Και αυτό είναι το πιο δύσκολο για τη Nokia.Να αναγεννηθεί και να φτάσει ξανά στην κορυφή.